Metamorfose

Het voorjaar klopt aan de deur. Het voor mij meest aansprekende seizoen omdat de natuur uit zijn winterslaap komt en er elke dag wel weer iets nieuws is te zien. Na maanden in het donker wachten is het dan zo ver. Een symbolisch moment is het verzetten van de klok van wintertijd naar zomertijd. Hierdoor zijn de avonden plotsklaps een uur langer en kun je helemaal genieten van de vele veranderingen die er al maanden plaatsvinden.

 

Op het eind van de dag loop ik behoedzaam door mijn tuin om alle verschillen te zoeken. De eerste bladeren aan de klimhortensia en de kamperfoelie ontspruiten. Bij de sierkers en alle vruchtbomen vormen zich eerst de knoppen om straks in april als prachtige bloesem te ontluiken. De knollen en bollen schieten als paddenstoelen de grond uit met hun groene bladen en in het midden op de steeds langere steel de knoppen van de narcis, krokus en tulp. Het sneeuwklokje, als haantje de voorste, is al lang weer zijn bloemen verloren en ziet er verlept uit. De beukenhaag ziet er nog verdord uit, maar onder de oude bruine bladeren zie je al de eerste knoppen die op springen staan. Bij de bloemen zijn wit en geel nog dominant. Straks wordt het weer één kleurenpracht, maar nu speur ik nog naar de eerste vroege exemplaren. De geleidelijke metamorfose blijft ondanks de jaarlijkse herhaling een verrassing voor het oog.

Metamorfose is in de biologie ook de beschrijving van de groei van insecten en amfibieën. Er is onderscheid tussen een onvolledige en een volledige metamorfose. Bij de onvolledige metamorfose lijkt de jonge insect al op een volwassen insect. In enkele stappen groeit hij, vervelt hij door zich te ontdoen van zijn oude omhulsel en groeit hij weer tot uiteindelijk een volwassen geslachtsrijp exemplaar.  Voorbeelden zijn de sprinkhaan en de krekel. Bij een volledige metamorfose lijkt het jonge insect in zijn geheel niet op het volwassen exemplaar. Een prachtig voorbeeld is de vlinder, die eerst ei, rups en pop is voordat hij zijn vleugels ontvouwt. Ieder insect bereikt op zijn eigen tijd zijn volwassenheid. En dat is vaak de fase waarin ik de insecten ontwaar.

De metamorfose van alle flora en fauna toont de vitaliteit van de natuur en daar voel ik me als mens nietig bij. Als mens kennen we geen metamorfose zoals hierboven beschreven. Door de jaren heen ondergaan we een geleidelijke fysieke metamorfose al blijft onze gedaante bijna identiek. We kunnen geen omhulsel afwerpen, maar we moeten het doen met het krijgen van rimpels, verliezen van haren en het krijgen van een buikje. Elk jaar komt er weer een jaartje bij. Gedurende het jaar onderken ik een mentale metamorfose. In het najaar ga ik gebukt onder het afnemen van het licht. Maar met de zomertijd en de start van het voorjaar voel ik me weer jong en wil ik net als de koeien dansen in de wei.

André van Boekholt